zaterdag 21 mei 2016

De schoonheid van het eten


Uit de film 'La vie d'Adèle' heb ik altijd vooral de scenes onthouden waarin Adèle aan het eten is. In deze scenes geeft ze zich meer en mooier bloot dan in de (te lange) expliciete seksscenes. De scene waar ze spaghetti eet wanneer ze de eerste keer de schoonouders ontmoet, is prachtig. Maar er zijn meerdere voorbeelden in de film te vinden.

Adèle (de actrice heet trouwens ook gewoon Adèle) lijkt in de scenes zo oprecht van eten te genieten. Een puber in een groeischeut. Haar konijnentandjes, hamsterwangetjes en opkrullende mondhoeken stralen ook deze naïviteit uit.

Hoe kun je als actrice -als je weet dat duizenden mensen de film gaan bekijken- zo oprecht onbeschoft eten? In de scenes waarin Adèle eet, vergeet je dat ze acteert. Het is in die scenes -nog meer dan in andere- dat ze je meesleurt in het verhaal.

Vandaag kwam ik op youtube bovenstaande deleted scene tegen. Een scene waarin ze heerlijk gulzig eet. 'Ga jij die gyros nog opeten? vraagt ze aan haar vriend, in het midden van het verliefd vertellen over haar nieuwe vlam. Alsof het eten boven de verliefdheid komt.

Ontroerend vind ik dat. Verdorie.

donderdag 5 mei 2016

Emil Bærentzen – Family portrait 1828


(Emil Bærentzen – Family portrait 1828)

In het boek Closer, dat onlangs verscheen bij de gelijknamige tentoonstelling in Kopenhagen, vertelt de curator en directeur van het museum prachtig over het bekende Family Portrait van Emil Bærentzen. Mikkel Bogh vertelt in zijn boek dat dit schilderij van zijn eigen familie diende als een voorbeeld om eventuele opdrachtgevers te overtuigen een familieportret te laten maken door hem. Een modern familieportret waar niet iedereen statisch naast elkaar zit, maar waar ook aandacht is voor het interieur en de activiteiten van de familieleden.

Het schilderij werkt op twee manieren. Naast het voorbeeld van hoe het het ook kan, leren we dat het schilderij dat links op muur hangt in het schilderij wil zeggen:  ‘Elk interieur heeft een schilderij nodig, liefst een familieportret. Hij probeerde eventuele opdrachtgevers dus niet enkel te overtuigen van een modern familieportret, maar ook van de status van een familieportret/schilderij op zich.

Hier stopt Bogh in zijn boek ‘Closer’, maar ik ga een stapje verder: het schilderij waar we naar kijken is tevens het schilderij dat aan de muur hangt. Het schilderij aan de muur is door de schilder ingevuld met wat groentinten. Het is onherkenbaar gemaakt. We kunnen enkel het werk bekijken als we in de kamer zelf staan. Enkel familieleden of genodigden krijgen de kans dit schilderij te bewonderen. Een intimiteit.

Als Bogh in zijn boek wijst op de dubbele functie van het schilderij, dan zijn dat geen twee lostaande zaken. Bærentzen zegt met dit schilderij: je moet een schilderij net als dit schilderij in je woonkamer hangen. Zodat je familie en, misschien nog belangrijker, je vrienden het familieportret kunnen bewonderen.

Bærentzen kijkt hier in de toekomst. Hij ziet nu al hoe het werk dat hij nog aan het schilderen is, later tegen de muur zal hangen van zijn eigen woonkamer. Hoe het werk als een soort toonzaalmodel zal functioneren in zijn eigen woonkamer. Hij neemt een voorschot op de waarheid. Een onherkenbaar en zeer subtiel effect van droste.

maandag 2 mei 2016

De Raffenberg familie

Bij het haken wordt ze ingehaakt, aangeraakt
hij komt naast haar zitten, neem de kader
en zegt: ‘Kijk dit is vader’

Hij houdt het portret voor haar en wijst,
ookal valt er niet naast te kijken, naar de potloodlijnen,
een man, zittend in profiel die op hem lijkt

maar ouder, alsof hij haar wil toevertrouwen,
hoe ook later hij zich ontplooien
naar de uitgestippelde lijnen, het verdwijnen
(en moeder die toekijkt en overziet
hoe herhaling je recht in de ogen kan kijken,
hoe het verleden niet valt te ontwijken)
En als de kader terug aan de muur
ziet zij haar toekomst, wat haar toe komt
hoe ze zal kijken en overzien