Emil Bærentzen – Family portrait 1828

(Emil Bærentzen – Family portrait 1828)

In het boek Closer, dat onlangs verscheen bij de gelijknamige tentoonstelling in Kopenhagen, vertelt de curator en directeur van het museum prachtig over het bekende Family Portrait van Emil Bærentzen. Mikkel Bogh vertelt in zijn boek dat dit schilderij van zijn eigen familie diende als een voorbeeld om eventuele opdrachtgevers te overtuigen een familieportret te laten maken door hem. Een modern familieportret waar niet iedereen statisch naast elkaar zit, maar waar ook aandacht is voor het interieur en de activiteiten van de familieleden.

Het schilderij werkt op twee manieren. Naast het voorbeeld van hoe het het ook kan, leren we dat het schilderij dat links op muur hangt in het schilderij wil zeggen:  ‘Elk interieur heeft een schilderij nodig, liefst een familieportret. Hij probeerde eventuele opdrachtgevers dus niet enkel te overtuigen van een modern familieportret, maar ook van de status van een familieportret/schilderij op zich.

Hier stopt Bogh in zijn boek ‘Closer’, maar ik ga een stapje verder: het schilderij waar we naar kijken is tevens het schilderij dat aan de muur hangt. Het schilderij aan de muur is door de schilder ingevuld met wat groentinten. Het is onherkenbaar gemaakt. We kunnen enkel het werk bekijken als we in de kamer zelf staan. Enkel familieleden of genodigden krijgen de kans dit schilderij te bewonderen. Een intimiteit.

Als Bogh in zijn boek wijst op de dubbele functie van het schilderij, dan zijn dat geen twee lostaande zaken. Bærentzen zegt met dit schilderij: je moet een schilderij net als dit schilderij in je woonkamer hangen. Zodat je familie en, misschien nog belangrijker, je vrienden het familieportret kunnen bewonderen.

Bærentzen kijkt hier in de toekomst. Hij ziet nu al hoe het werk dat hij nog aan het schilderen is, later tegen de muur zal hangen van zijn eigen woonkamer. Hoe het werk als een soort toonzaalmodel zal functioneren in zijn eigen woonkamer. Hij neemt een voorschot op de waarheid. Een onherkenbaar en zeer subtiel effect van droste.