zondag 19 november 2017

Speech opening tentoonstelling Paul Van Hees


Deze speech werd 17/10/2017 gehouden op de opening van de tentoonstelling van Paul Van Hees in de Warande

Beste aanwezigen,

Ik voel mij zeer vereerd dat ik vandaag de tentoonstelling van Paul Van Hees mag openen. Ik ken Paul sinds enkele jaren, maar ik was niet vertrouwd met zijn ouder werk. Ik wist natuurlijk wel dat Paul in het verleden vooral assemblages maakte met metaal en ook collages, maar nu ik eindelijk een aantal van zijn oudere werken kan bewonderen, dringt mij pas de grootsheid door van zijn oeuvre. Een oeuvre dat smeekte om deze retrospective.

Ik heb me lang afgevraagd waar ik moet beginnen. Er zijn zoveel sterke werken en verhalen om te vertellen dat het haast even chaotisch lijkt als de werkplaats van Paul in de The Creative Factory.

Misschien moet ik beginnen met een persoonlijk verhaal. Enkele jaren geleden werd ik door Tijs van Nieuwenhuysen gevraagd om enkele teksten te schrijven bij een boekje over Paul Van Hees. Ik wist lang niet wat ik bij de foto’s van Tijs moest schrijven. Tot ik op het idee kwam om woorden te assembleren met bestaande woorden. Zo schreef ik bijvoorbeeld ‘metaalvaardig’, een assemblage van metaal en taalvaardig. En daar schreef ik dan een fictieve woordenboekverklaring  bij: het vermogen om met metalen voorwerpen nieuwe dingen te maken die net als zinnen een samenhang en continuïteit hebben.

En dat woord ‘metaalvaardig’ is meer dan toepasselijk. Het refereert naar zijn favoriet werkmateriaal, zijn gevoel voor taal en woordspelingen, zijn vaardigheden als maker, en de samenhang illustreert waar hij het beste in is: bestaande dingen samenvoegen alsof ze altijd bij elkaar hebben gehoord.


Wat mij vooral opvalt aan de ijzeren beeldjes van Paul Van Hees is hoe knap ze geconstrueerd zijn. Het gevoel van verhoudingen is buitengewoon. Elk beeldje is stilistisch met voldoende details om te verbeelding te laten spreken. Er is geen moer te weinig of te veel. Ze zijn een bijzonder evenwicht tussen abstract en figuratief. Ze zijn inventief, een fietsketting wordt bijvoorbeeld een ruggengraat en je vraagt je af waarom je zelf nooit eerder die link hebt gelegd. En ondanks dat je zou verwachten dat de metalen tot iets heel statisch zouden leiden, hebben deze beeldjes een bijzondere dynamiek. In het bijzonder vallen hier dan ook de twee beelden op die met mechanismes kunnen bewegen. Beelden die niet zouden misstaan naast de werken van de Zwitserse kunstenaar Jean Tinguely. Het is dan ook een groot plezier om deze werken in het echt te bewonderen.



Bijzonder aan het werk van Paul is ook dat hij vooral werkte met gevonden materiaal. Hij ging niet naar den Brico om het juiste moertje te vinden, maar hij vond alles op rommelmarkten, in oude gebouwen om soms gewoon op straat. Ook zijn broodzakken zijn daar een gevolg van, het begon met een papieren zakje van een worstenbroodje dat toevallig handig te hanteren was en onverslijtbaar leek. Zo werden de broodzakken kaarten van de gedachten van Paul. Met deze werken ben ik meer vertrouwd. Ik heb zijn vorige tentoonstelling in Creative Factory drie keer bezocht om alles te kunnen lezen, ik ben blij dat ik ze nog eens opnieuw kan bewonderen. Je blijft er nieuwe dingen in vinden.

Wat ik ook voor de eerste keer opmerk , zijn de vele linken naar andere kunstenaars. De houten assemblages lijken de werken waar George Braque zich op heeft gebaseerd voor zijn synthetisch kubistische werken. De miniatuurversies van zijn eigen werk in een doos zijn een knipoog naar Duchamp en de collages vol gekke figuurtjes lijken hedendaagse versies van werken van Jeroen Bosch.

Maar ondanks de vele straffe werken op deze tentoonstelling, blijft mijn favoriet werk nog steeds Jihad, een werk waarbij enkele jezusbeelden als bommenwerpers uit de tweede wereldoorlog rondzweven in café ranonkel. Ze hebben iets mystiek, dreigend en rustgevend tegelijk.  Een simpel maar bijzonder krachtig beeld.

Wanneer de opening hier binnen enkele uren sluit, raad ik jullie dan ook allemaal aan om daar zijn werken ook nog even te gaan bewonderen.

zondag 5 november 2017

Zelfportret #5

(Zelfportret #5 (a.k.a. Runa's debuut) - olieverf op hout - 2017)


vrijdag 27 oktober 2017

Appelsientijd

(collage uit dagboek - 2017)

Workshops

30 oktober boekenbeurs
3 november Kavka - enkel voor deelnemers Naft Voor Woord

zondag 8 oktober 2017

zaterdag 7 oktober 2017

Cowboy

(collage - 2017)

zondag 17 september 2017

Boring Postcards Belgium





Vier 'Boring Postcards' ui mijn collectie, naar analogie met de reeksen die Martin Parr maakte met boring postcards over Amerika en Engeland. 

Rani

(gevonden foto met tekst - uit mijn solotentoontstelling in Mokkakapot 2015) 


De Heilige Pippi

(Heilige Pippi - assemblage - september 2017)

maandag 11 september 2017

Berichten uit Ljubljana (poetry and wine festival)


Ik ben op het poetry and wine festival. Je krijgt gratis wijn bij de optredens. Dat is een goede truc. Een vrouw draagt een t-shirt met het opschrift 'I'm only here for the wine'. Mijn dag kan niet meer stuk.

Ik luister naar Stefan Hertmans, die niet weet dat er naast zijn vrouw er nog iemand in de zaal zit die hem kan verstaan. Als hij probeert om in een van zijn gedichten een vies woord zoals 'constipatie' of 'piemel' te zeggen, omdat hij denkt dat enkel zijn vrouw hem kan verstaan, dan zal ik hem betrappen. Maar Hertmans doet dat niet.

Een mooie Sloveense draagt na elk gedicht de vertaling voor. Ze heeft goed geluisterd naar het ritme en ze draagt het prachtig voor, al versta ik niets. Haar stem kalmeert.

Na Hertmans komt Raul Zurita, een bekende Chileense dichter die nog tegen de schenen sjotte van Pinochet. Toen de man een uur eerder het gebouw binnenkwam, voorover gebogen, oud, schuifelend en met een map onder zijn arm, wist ik meteen dat hij een dichter was. Die map blijkt overbodig. Uit zijn hoofd slamt hij een kwartier een gedicht over de favella's. Ook dit versta ik niet, maar ik voel het wel.

De mooie Sloveense kan het ritme in de vertaling niet volgen. Ze is niet gewoon om te slammen, maar haar poging is goed. Telkens ze 'barakski betonski' zegt, denk ik aan Berckmans die volgende week alweer negen jaar rust in het putteke.

Er zijn teveel glazen wijn (Vina Kobal) ingeschonken. Ik help de barvrouw met het probleem. Ik gedraag me nooit als een arrogante toerist. Ik help de plaatselijke bevolking en ik ben dankbaar.


Zelfportret #4

(zelfportret - 2017 - olieverf op hout - 23x21cm)

zondag 27 augustus 2017

Zin op lichtborden #2

Op dinsdag 22 augustus werd er een hele dag lang een zin van mij getoond op de infoborden in Turnhout. De zin kom uit 'Haaikoe', de haikubundel die ik samen met Wouter van Peer maakte. Hij is trouwens nog steeds te koop!

Het is de tweede keer dat er een reeks gedichten van Collectief Dichterbij, maar ook van anderen getoond wordt. Het is oorspronkelijk een idee van mij, maar de geweldige Liesbeth Aerts van Collectief Dichterbij zorgde er, samen met de mensen van de stad Turnhout, voor dat het idee ook werkelijkheid werd.

Berichten van de Grintovec



Om 8u komt het meisje me ophalen. We rijden met de viermaalvier naar Kamnik en later de bergen in tot het te steil wordt. We parkeren op 812m boven de zeespiegel.

We klimmen het eerste deel op de zuidflank. De zon brandt in onze ruggen. Het zweet drupt. Om het uur wissel ik van t-shirt. De natte t-shirt hang ik aan mijn rugzak te drogen.

Alles is een evenwichtsoefening. Elke stap. Hoeveel water je mee naar boven zeult. Hoeveel eten. Hoeveel rustpauzes. Of je steunt op de linker- of rechtersteen, hoe je je stok in de aarde priemt.

In mijn rugzak zit: 1,5l water (te weinig), een half notenbrood met kaas, 3 mueslirepen, wat noten en een hardgekookt ei. 

Het vervelende van kijken waar je je voeten zet, is dat je te weinig van het landschap kunt genieten. 

Ik vertel veel, maar verzwijg dat ik al minstens 15 jaar geen bergen meer heb beklommen, dat twee maanden geleden mijn benen zo verzwakt waren dat ik nog amper op kon staan, dat de Kempen vlak is. Ze kijkt bedenkelijk naar mijn vlakke stadsschoentjes.

Na twee uur klimmen zijn we halfweg. Aan de hut van Kokskro Sedlo, houden we halt en eten we. Daarna klimmen we verder om uiteindelijk de top van de Grintovec, op 2550m hoogte, te bereiken.

De wol van een karkas van een schaap waait in de wind en wuift ons toe. Ze vertelt dat het arenden zijn en dat beren in lagere gebieden leven. Ze is goed in mij geruststellen. 

Op de laatste flank voor de top komen we een oude man tegen die al aan de afdaling is begonnen. Hij zegt dat het goed is dat ik mijn vriendin naar boven jaag, door het gebrek aan zuurstof krijgt ze een betere uithouding. Hij lacht samenzweerderig.

We overstijgen de bomen, dan de struiken, dan het gras, dan onszelf en tenslotte de wolken.

In de afdaling komen andere spieren in actie. Rollende stenen tonen de weg. De zwaartekracht is opgewonden.

We zijn om iets over zeven terug aan de auto. Het begint te schemeren. Ljubljana zullen we niet meer bereiken voor het donker. Toch stoppen we nog bij een mooi bergmeertje. Het water is blauw en koud.  

Op de terugweg praat een man met een heel monotone, lage stem, lang op de radio. Ik vertel over Bob Ross en zijn fans met insomnia. Ze vertelt dat de man op de radio over muziek praat. Dat hij heel veel weet. Hij praat over Astrud Gilberto. Ze spelen 'The Shadow of your Smile.' Geluk zit een kleine Sloveense studentenradiozender.

Om 20u30 zet het meisje me terug af. Ik geraak met veel moeite en pijn de trap op naar de vijfde verdieping. Ik douch, eet en slaap. Pijn kan heerlijk zijn.



zaterdag 26 augustus 2017

Doorkijkje

(Foto - station Mechelen 25 augustus 2017)
Klik op de foto voor groter formaat

schermpjes kijken
onze blikken raken elkaar niet
spoorrails

dinsdag 15 augustus 2017

Blinddoek

(collage - oude tijdschriften en acrylverf - 2017)

maandag 14 augustus 2017

The Truth and the Legend



In mijn favoriete film 24 Hour Party People, wordt het hoofdpersonage bedrogen door zijn vrouw. Hij betrapt haar in de toiletten waar ze seks heeft met Howard Devoto (The Buzzcocks, Magazine, ..) De scene wordt nagespeeld door een acteur, maar iets later zien we de echte Howard Devoto, als poetsman, tegen de camera zeggen dat dit nooit echt gebeurd is. Daarna volgen de woorden van Tony Wilson: 'I agree with John Ford: If you have to choose between the truth and the legend print te legend.'

Deze quote vertelt meer dan we op het eerste zicht zouden vermoeden en is veel algemener dan deze anekdote. 24 Hour Party People is een historische film, ze vertelt het verhaal van 20 jaar muziek in Manchester. Als je als geschiedkundige naar de film zou kijken, zou je veel fouten ontdekken. Geschiedkundigen zijn bezig met het verzamelen van feiten, daarmee proberen ze een verhaal te reconstrueren. Maar het verleden leeft enkel in het heden en als de verzamelde feiten niet interessant genoeg zijn om ze te vertellen, dan is het werk van de geschiedkundige ook zinloos. Deze paradox wordt vertaald door deze quote.

Alles draait om het verhaal. 24 Hour Party People vertelt dan ook niet de feiten, maar de verhalen die verder leven rond de Manchestermuziekscene en het platenlabel Factory Records. Door die verhalen, en niet door de feiten, is de film ook gemaakt, die op zijn beurt weer zorgt dat de verhalen blijven verder leven.

'Kiezen' tussen de waarheid en de legende is dus niet echt een keuze. Ze hangen aan elkaar vast als een siamese tweeling. Afzonderlijk zijn ze niet levensvatbaar. Daarom is deze quote, die grappig genoeg op een meta-manier ook nog eens fout geciteerd is, zo mooi en toepasselijk.

dinsdag 8 augustus 2017

Hammershøi-lamp


(Vilhelm Hammershøi-Lamp - Hout, glas, olieverf, ledplaatje - 2017 - 34x25cm)

De afgelopen maanden werkte ik met de figuurzaag hard aan een lamp die geïnspireerd is op de bekende interieurs van Vilhelm Hammershøi, mijn favoriete schilder.




Bijbel


Bijbel

Er werd aangebeld. Omdat het nog maar negen uur in de ochtend was, en mijn vrienden dan nog allemaal slapen, besloot ik eerst door het raam te kijken. Ik opende het raam en keek twee verdiepingen naar beneden waar ik twee vrouwen voor mijn deur zag staan. Ik riep 'Hallo?', de twee vrouwen keken op en zeiden: 'We komen vertellen over de hoop van de Bijbel.' Ik zei: 'Daar heb ik geen tijd voor.', wat ook echt waar was, want ik moest Facebook nog checken. Juist toen ik mijn raam wou dichtdoen viel mijn oog op de bijbel op de vensterbank. Hij ligt daar al jaren om ervoor te zorgen dat het raam niet dichtwaait wanneer ik het openzet. Bijbels zijn daar uitermate geschikt voor: ze zijn zwaar en wanneer ze door de regen nat worden, maakt dat niet uit, Jezus kan toch over water lopen. Ik nam de bijbel vast, voelde het gewicht even in mijn hand en gooide toen de bijbel naar beneden. De vrouwen waren juist terug beginnen wandelen wanneer ze de plof achter hen hoorden. Ze keken om, zagen de bijbel, keken naar boven en vroegen waarom ik dat deed. Ik riep: 'Dat is om de hoop van bijbels te vergroten.'

Zin op infoborden



Op dinsdag 25 juli werd er een hele dag lang een zin van mij getoond op de infoborden in Turnhout. De zin kom uit het miniverhaal Hoe kindjes gemaakt worden. Het is de tweede keer dat er een reeks gedichten van Collectief Dichterbij, maar ook anderen getoond worden. Het is oorspronkelijk een idee van mij, maar de geweldige Liesbeth Aerts van Collectief Dichterbij zorgde er, samen met de mensen van de stad Turnhout, voor dat het idee ook werkelijkheid werd.


Bericht van een boot tussen Tallinn en Helsinki



Aan de ticketbalie van Viking Line ...
- Hello, can I ask you something?
- yes ....
- Just out of curiosity, what does this line about alcohol mean?
- It's the amount of alcohol you can take over the border to Finland.
- Is it in bottles?
- No, in liters.
- That's quite much!
- Yes, but some Finnish people....

Toen in mei en juni ...

Op 31 mei presenteerde ik 'Muskus', een zeer fijne avond georganiseerd door De Mus. Ik trad er een paar maanden daarvoor al eens op, maar nu was ik presentator van dienst. Er waren 4 straffe acts, een biologe vertelde over wat we kunnen leren van chimpansees op het gebied van aantrekking, een meisje had een intieme film over vingeren gemaakt, er was ook een geur-dj die dampen verspreidde en ook de helft van de topgroep Poppel speelde een set.

Op 20 juni modereerde ik de boekvoorstelling van 'Graailand', het nieuwe boek van pvda-kopstuk Peter Mertens. Peter ging in debat met vier mensen uit het middenveld over thema's uit zijn nieuw boek. Ik leidde alles in goede banen.

Op 29 juni was ik veilingmeester op de veiling van Ludo Berens zijn werken. De kunstwerken van de onlangs overleden Warande-bewaker brachten meer dan €4000 op voor de ontvangstruimte voor kinderen die ouders of grootouders hebben met kanker. Meer in GVA.

Logeren


Logeren

Kom je bij me logeren
en naast me slapen?
ik zal luisteren naar je ademen
controleren of je nog steeds

zachtjes snurkt en
slapend hurkt met je
knieën tegen mijn buik

Ik ben een vlinderstruik
wiegend in de wind

zaterdag 15 juli 2017

Berichten uit Riga

(Janis Rozentals - in the artist workshop - 1896)

De eerste dag ligt Riga in de regen. Het stormt een paraplugenocide. Al mijn bezittingen worden nat. Enkel mijn notitieboek en een boek van Kawabata blijven wonderwel droog. Het  boek van Magnus Mills helaas niet. Zijn bladen hebben rimpels als badvingers.

In een theepaviljoen in het park drink ik gunpowderthee en lees ik het prachtige Duizend kraanvogels van Kawabata. Voor de derde zomer op rij neemt Kawabata me mee op reis naar Japan. In dit boek drinkt hij thee in theehuizen met de minnaressen van zijn overleden vader. Meer opzet is er niet nodig om een prachtig boek te krijgen.

Op een rommelmarkt koop ik oude Sovjetfoto's. Rijen soldaten in Lapland, een koppel dat elkaars sigaretten aansteekt en een piloot bij zijn gevechtsvliegtuig.

Riga lijkt meer op het Helsinki uit de Kaurismaki-films dan Helsinki zelf.

In het nationaal kunstmuseum worden enkel Letse schilders getoond. Er zijn meer bezoekers dan getalenteerde kunstenaars en meer suppoosten dan bezoekers. Enkele schilderijen van Janis Rozentals vallen op alsook de etsen van Sigismunds Vidbergs, een kruising tussen de Russische propagandastijl en jugendstilbeelden.

Omdat Rozentals me opvalt besluit ik zijn museum te bezoeken. In een artnouveauhuis in een artnouveaustraat in een artnouveauwijk bezoek ik zijn appartement dat nu als museum dienstdoet. Er hangen wat schetsen en mindere werken, alsook wat foto's van de man die bijna volledig gelijktijdig met Hammershoi leefde. Er zijn barsten in de muren, ik ben de enige bezoeker. Na het Ensorhuis in Oostende is dit het zieligste museum dat ik ooit over een schilder zag.

zondag 9 juli 2017

Ida


(stills uit DCI Banks - BBC)

vrijdag 7 juli 2017

Nara


Enkele maanden geleden werd het gedicht 'Nara' (hier reeds eerder verschenen), mooi vormgegeven voor Week Up, de wekelijkse cultuurkalender in Gent. Met dank aan de Wolven van La Mancha.

Interview in Onderox



Dubbelinterview met huidige stadsdichter Iris Wijnants over powezie in Turnhout. Door Wouter Adriaensen. Onderox nr. 168 - juli-aug 2017.

Slechte dichters op Facebook


Het eerste wat ik doe nadat ik ben opgestaan, is Facebook tjekken. Elke ochtend verwijder ik een facebookvriend. Ik speel een beetje god. Het is mijn hoogtepunt van de dag. Daarna gaat alles bergaf.

Eerst verwijderde ik mensen die ik niet echt kende, of profielen waarvan ik vermoedde dat ze vals waren, daarna verwijderde ik mensen die teveel zever op Facebook zetten. Met een status over wat je op restaurant eet, krijg je meteen een nominatie. Soms wou ik wel meerdere mensen verwijderen, maar ik doe er maar één per dag.

Omwille van het wegstemmen en de nominaties noemde ik het 'Expeditie Facebook'. Door een status van mij te liken krijg je een week immuniteit. Een leuke reactie levert je een maand onschendbaarheid op. Mijn ego wil ook wat.

Ik ben van duizend naar een dikke achthonderd vrienden gegaan en de irritante en onbekende mensen beginnen op te geraken dus nu ben ik begonnen aan de dichters. Ik heb de afgelopen jaren met zoveel dichters, die nog slechter waren dan ik en die dachten dat ze nog beter waren dan ik, op een podium gestaan dat het bijna apocalyptisch werd.

Neem nu (...), (...) of (...). Maar het kan nu erger: (...), met haar irritante stem of (...) met zijn stinkvoeten. Het toppunt blijft natuurlijk (...). Je vraagt je altijd af of hij zo slecht schrijft omwille van de drugs of dat hij drugs is beginnen gebruiken omdat hij zo slecht schrijft (in dit laatste geval zou ik er nog begrip voor hebben). Telkens ik nog maar één seconde denk aan drugs gebruiken, denk ik aan hem, waarop de angst om zelf zo overtuigend slecht te schrijven, me overvalt en ik die lijn coke toch maar gewoon wegnies. Ze zouden jongeren als drugspreventie een uur naar gedichten van hem moeten laten luisteren en niemand zou ooit die rotzooi nog aanraken.

Met het verwijderen van slechte dichters kan ik nog wel een dikke maand verder. Ik moet trouwens geen schrik hebben dat ze dit lezen, want ze lezen nooit iets van andere dichters. Dat is ook juist heel het probleem. Het is natuurlijk niet erg om slecht te zijn. Ik ben ook heel lang slecht geweest (en nu nog een heel veel beetje), maar ik heb wel altijd geprobeerd bij te leren van alle goede dichters die ik zag (gelukkig trad ik ook vaak met goede dichters op). Ik luisterde en keek aandacht om minder slecht te worden (en om al hun goede ideeën te stelen).

Slechte slechte dichters doen dat niet. Ze treden op en gaan daarna roken zonder oor te hebben voor de dichters na hen. Achteraf vragen ze wat je van hun optreden vond. Je liegt dat je vindt dat hij elke keer beter wordt.

Hoe lang ik het nog volhoud om elke dag iemand de ontvrienden weet ik niet. Ook de slechte dichters zullen na de vakantie wel op zijn. Wellicht gaan dan de ex-schoolgenoten systematisch uitgeschakeld worden. Al dat sentimenteel gezeik over vroeger is voor niemand goed. De babyfoto’s, nieuwbouwhuizen en Kempense bruiloften kunnen me ook gestolen worden.

zondag 2 juli 2017

Zelfportret #3

(Zelfportret - olieverf op hout - 2017)

Vrouwen in bomen


Onlangs kocht ik in Rotterdam een klein leuk boekje met gevonden foto's van vrouwen in die in bomen klimmen. De Duitser Jochen Raib heeft jarenlang op rommelmarkten gezocht naar oude foto's van deze waaghalzen.



De twee foto's hierboven komen uit mijn eigen collectie. De collectie van Jochen Raib is nog natuurlijk stukken straffer. Waarom begint iemand met het verzamelen van foto's van vrouwen in bomen? Wat maakt deze foto's zo speciaal. Wanneer ik door het boekje blader zie ik veel mooie foto's, maar er is natuurlijk meer dan dat.

In bomen klimmen is risicovol. Je kan vallen en je kan jezelf verwonden. Ook is in een boom klimmen vaak makkelijker dan terug uit de boom klimmen. Zegt het iets over wat we verwachten van vrouwen? Willen we met het fotograferen juist bemoedigen of afraden om deze risico's te nemen?

Wat ik vooral het mooiste vind aan veel van de foto's (je ziet het niet bij ze allemaal) zijn de gezichten van de vrouwen. Deze gezichten tonen trots en onzekerheid/angst tegelijk. Ze poseren stoer voor de foto maar toch zie je ook vaak een hint van angst.

'Neem nu vlug die foto dat ik er terug uit kan komen!'
-FLITS-