zondag 19 november 2017

Speech opening tentoonstelling Paul Van Hees


Deze speech werd 17/10/2017 gehouden op de opening van de tentoonstelling van Paul Van Hees in de Warande

Beste aanwezigen,

Ik voel mij zeer vereerd dat ik vandaag de tentoonstelling van Paul Van Hees mag openen. Ik ken Paul sinds enkele jaren, maar ik was niet vertrouwd met zijn ouder werk. Ik wist natuurlijk wel dat Paul in het verleden vooral assemblages maakte met metaal en ook collages, maar nu ik eindelijk een aantal van zijn oudere werken kan bewonderen, dringt mij pas de grootsheid door van zijn oeuvre. Een oeuvre dat smeekte om deze retrospective.

Ik heb me lang afgevraagd waar ik moet beginnen. Er zijn zoveel sterke werken en verhalen om te vertellen dat het haast even chaotisch lijkt als de werkplaats van Paul in de The Creative Factory.

Misschien moet ik beginnen met een persoonlijk verhaal. Enkele jaren geleden werd ik door Tijs van Nieuwenhuysen gevraagd om enkele teksten te schrijven bij een boekje over Paul Van Hees. Ik wist lang niet wat ik bij de foto’s van Tijs moest schrijven. Tot ik op het idee kwam om woorden te assembleren met bestaande woorden. Zo schreef ik bijvoorbeeld ‘metaalvaardig’, een assemblage van metaal en taalvaardig. En daar schreef ik dan een fictieve woordenboekverklaring  bij: het vermogen om met metalen voorwerpen nieuwe dingen te maken die net als zinnen een samenhang en continuïteit hebben.

En dat woord ‘metaalvaardig’ is meer dan toepasselijk. Het refereert naar zijn favoriet werkmateriaal, zijn gevoel voor taal en woordspelingen, zijn vaardigheden als maker, en de samenhang illustreert waar hij het beste in is: bestaande dingen samenvoegen alsof ze altijd bij elkaar hebben gehoord.


Wat mij vooral opvalt aan de ijzeren beeldjes van Paul Van Hees is hoe knap ze geconstrueerd zijn. Het gevoel van verhoudingen is buitengewoon. Elk beeldje is stilistisch met voldoende details om te verbeelding te laten spreken. Er is geen moer te weinig of te veel. Ze zijn een bijzonder evenwicht tussen abstract en figuratief. Ze zijn inventief, een fietsketting wordt bijvoorbeeld een ruggengraat en je vraagt je af waarom je zelf nooit eerder die link hebt gelegd. En ondanks dat je zou verwachten dat de metalen tot iets heel statisch zouden leiden, hebben deze beeldjes een bijzondere dynamiek. In het bijzonder vallen hier dan ook de twee beelden op die met mechanismes kunnen bewegen. Beelden die niet zouden misstaan naast de werken van de Zwitserse kunstenaar Jean Tinguely. Het is dan ook een groot plezier om deze werken in het echt te bewonderen.



Bijzonder aan het werk van Paul is ook dat hij vooral werkte met gevonden materiaal. Hij ging niet naar den Brico om het juiste moertje te vinden, maar hij vond alles op rommelmarkten, in oude gebouwen om soms gewoon op straat. Ook zijn broodzakken zijn daar een gevolg van, het begon met een papieren zakje van een worstenbroodje dat toevallig handig te hanteren was en onverslijtbaar leek. Zo werden de broodzakken kaarten van de gedachten van Paul. Met deze werken ben ik meer vertrouwd. Ik heb zijn vorige tentoonstelling in Creative Factory drie keer bezocht om alles te kunnen lezen, ik ben blij dat ik ze nog eens opnieuw kan bewonderen. Je blijft er nieuwe dingen in vinden.

Wat ik ook voor de eerste keer opmerk , zijn de vele linken naar andere kunstenaars. De houten assemblages lijken de werken waar George Braque zich op heeft gebaseerd voor zijn synthetisch kubistische werken. De miniatuurversies van zijn eigen werk in een doos zijn een knipoog naar Duchamp en de collages vol gekke figuurtjes lijken hedendaagse versies van werken van Jeroen Bosch.

Maar ondanks de vele straffe werken op deze tentoonstelling, blijft mijn favoriet werk nog steeds Jihad, een werk waarbij enkele jezusbeelden als bommenwerpers uit de tweede wereldoorlog rondzweven in café ranonkel. Ze hebben iets mystiek, dreigend en rustgevend tegelijk.  Een simpel maar bijzonder krachtig beeld.

Wanneer de opening hier binnen enkele uren sluit, raad ik jullie dan ook allemaal aan om daar zijn werken ook nog even te gaan bewonderen.

zondag 5 november 2017

Zelfportret #5

(Zelfportret #5 (a.k.a. Runa's debuut) - olieverf op hout - 2017)